Trong thời đại mà sáng tạo và đổi mới là yếu tố cốt lõi, các tác phẩm kiến trúc không chỉ đơn thuần là những công trình xây dựng mà còn mang giá trị nghệ thuật, kỹ thuật và thương mại. Đăng ký bản quyền là bước quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi tác giả, tránh tranh chấp và đảm bảo sự công nhận pháp lý. Vậy đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc như thế nào? Bài viết dưới đây của Monday VietNam sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình, chi phí cũng như lợi ích của việc đăng ký bản quyền trong lĩnh vực này.

Tác phẩm kiến trúc là gì?

Căn cứ quy định tại điểm i khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2022), tác phẩm kiến trúc là một trong những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả. Cụ thể, tại khoản 10 Điều 6 Nghị định 17/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan, tác phẩm kiến trúc bao gồm:

Bản vẽ thiết kế kiến trúc về công trình hoặc tổ hợp các công trình, nội thất, phong cảnh;
Công trình kiến trúc.

Vì sao cần đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc?

Mặc dù quyền tác giả đối với các tác phẩm nói chung và tác phẩm kiến trúc nói riêng đều phát sinh ngay khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới hình thức vật chất nhất định, nhưng việc đăng ký bản quyền hoàn toàn mang lại nhiều lợi ích quan trọng và thiết thực:

Xác lập quyền sở hữu hợp pháp

Đăng ký bản quyền giúp tác giả hoặc chủ sở hữu có được bằng chứng pháp lý rõ ràng để chứng minh quyền của mình trước mọi tranh chấp. Đây là cơ sở quan trọng để bảo vệ quyền lợi trong trường hợp xảy ra tranh chấp về quyền tác giả.

Đảm bảo quyền lợi trước hành vi xâm phạm

Trong thực tế, nhiều tác phẩm kiến trúc bị sao chép, sử dụng trái phép mà không có sự đồng ý của tác giả. Khi đã đăng ký bản quyền, chủ sở hữu có quyền yêu cầu xử lý vi phạm, ngăn chặn hành vi sao chép và đòi bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật.

Tăng giá trị thương mại

Một tác phẩm kiến trúc đã được bảo hộ bản quyền có thể dễ dàng được chuyển nhượng, cấp phép sử dụng một cách hợp pháp, tạo cơ hội khai thác giá trị kinh tế tối ưu. Đây là lợi thế quan trọng khi hợp tác với các công ty thiết kế, xây dựng và đầu tư bất động sản.

Làm cơ sở cho các hợp đồng pháp lý

Khi thực hiện hợp tác thiết kế, thi công công trình, việc có đăng ký bản quyền giúp đảm bảo các điều khoản hợp đồng được thực thi đúng, hạn chế rủi ro tranh chấp về quyền tác giả. Điều này đặc biệt quan trọng với các kiến trúc sư và công ty thiết kế khi làm việc với nhiều đối tác khác nhau.

Chi phí dịch vụ đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc

Chi phí đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc theo quy định tại Thông tư 211/2016/TT-BTC bao gồm:

Lệ phí cấp Giấy chứng nhận quyền tác giả: 300.000 VNĐ đối với tác phẩm kiến trúc.
Phí công chứng, sao y và các chi phí khác (nếu sử dụng dịch vụ đại diện): Tùy vào đơn vị cung cấp dịch vụ, chi phí này có thể dao động từ 2.000.000 – 5.000.000 VNĐ.

Thời gian hoàn thành thủ tục đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc

Theo Điều 52 Luật Sở hữu trí tuệ, Cục Bản quyền tác giả sẽ cấp Giấy chứng nhận trong 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc hợp lệ. Nếu hồ sơ có sai sót hoặc cần bổ sung, thời gian có thể kéo dài hơn.

Hồ sơ đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc

Tờ khai đăng ký quyền tác giả theo mẫu quy định tại Thông tư 08/2016/TT-BVHTTDL.
Bản sao tác phẩm kiến trúc (bản vẽ thiết kế, mô hình hoặc ảnh chụp công trình).
Cam kết của tác giả
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu (hợp đồng, quyết định giao việc, thỏa thuận tác giả … nếu có đồng tác giả hoặc chủ sở hữu khác).
CMND/CCCD/Passport hoặc Giấy phép đăng ký kinh doanh của tác giả/chủ sở hữu.
Giấy ủy quyền (nếu thực hiện nộp hồ sơ thông qua đại diện).

Quy trình đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc

Quy trình đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc hiện nay bao gồm hai bước chính:

Bước 1: Đăng ký trực tuyến

Truy cập Cổng dịch vụ công quốc gia về Thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả.
Tạo tài khoản và điền thông tin vào tờ khai đăng ký quyền tác giả theo mẫu.
Tải lên các tài liệu cần thiết như bản sao tác phẩm, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, giấy ủy quyền (nếu có).
Nộp lệ phí theo hướng dẫn và nhận xác nhận đã đăng ký thành công.

Bước 2: Nộp hồ sơ bản giấy

Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ bản cứng theo yêu cầu.
Nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua bưu điện đến Cục Bản quyền tác giả hoặc văn phòng đại diện.
Nhận Giấy chứng nhận quyền tác giả sau khi hồ sơ đăng ký được được xét duyệt.

>>>>> Xem thêm bài viết: Dịch vụ đăng ký bản quyền tác giả

Việc đăng ký bản quyền tác phẩm kiến trúc không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của tác giả mà còn là công cụ quan trọng trong hoạt động sáng tạo, kinh doanh. Đăng ký bản quyền không chỉ là một thủ tục pháp lý mà còn là bước đệm để khẳng định giá trị của tác phẩm kiến trúc trong ngành xây dựng và thiết kế. Hiện tại, Monday VietNam chưa cung cấp dịch vụ này, nếu bạn cần tư vấn hoặc hỗ trợ đăng ký, hãy liên hệ với các đơn vị pháp lý chuyên nghiệp để đảm bảo thủ tục diễn ra thuận lợi và nhanh chóng.