I. Tìm hiểu chung “hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm”
- Khái quát chung
Là một hệ sinh thái có nhiều chức năng theo sáng chế “Quy trình xác thực chống hàng giả”, hn.check.net.vn được thiết kế với quy trình thiết lập, lưu giữ, số hóa, theo dõi, kiểm soát, bảo mật, xác thực thông tin về sản phẩm hàng hóa qua internet, bên cạnh đó sẽ kết nối nhà sản xuất, nhà quản lý với người tiêu dùng thông qua mã phản hồi nhanh QRcode và phần mềm ứng dụng trên smartphone.
Hiện nay, đã thực hiện cấp mã QR truy xuất nguồn gốc thông tin cho trên 3.200 dòng sản phẩm nông nghiệp. Khi tham gia Hệ thống truy xuất nguồn gốc, các DN được quyền công khai các nội dung liên quan đến quá trình hình thành sản phẩm, giá sản phẩm, thông tin liên hệ, địa chỉ, điện thoại, xuất xứ nguồn gốc, cơ sở pháp lý, truyền thông quảng bá hình ảnh về sản phẩm và nhà sản xuất. Các thông tin này được một cơ quan độc lập có thẩm quyền thẩm định và kiểm soát.
- Nhà phát triển
Trung tâm Doanh nghiệp Hội nhập và Phát triển (IDE) ban đầu họ phát triển một “Hệ thống tem điện tử thông minh” sử dụng mã phản ứng nhanh QR (Quick Response code), sau đó nhóm nghiên cứu đã tiếp tục nghiên cứu một “Quy trình xác thực chống hàng giả” CheckVN (https://check.net.vn/), đảm bảo cho người tiêu dùng xác thực được thông tin mà nhà sản xuất và nhà phân phối đưa ra, chống lại sự làm giả từ chính nhà sản xuất. Quy trình này đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền sáng chế số 1-0016036 được công bố vào ngày 25/11/2016.
Vào giữa năm 2019, hệ thống CheckVN đã được Trung tâm mã số mã vạch quốc gia chuẩn hóa theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) và Tiêu chuẩn Toàn cầu (GS1). Sau khi được hội đồng khoa học của Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định đủ khả năng vào truy xuất nguồn gốc trên toàn quốc, đồng thời được Cơ Quan Cảnh Sát Điều Tra (C46) và Viện Khoa Học Hình Sự Bộ Công An (C54) thuộc Bộ Công an thẩm định về bảo mật, đến cuối năm 2019 Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đồng ý thí điểm CheckVN cho Hệ thống truy xuất nguồn gốc trong toàn ngành nông nghiệp. Hiện hệ thống đang được dịch ra tiếng Anh và tiếng Trung để tăng cơ hội khách hàng tìm kiếm được sản phẩm.
Sau đó Sở NN&PTNT đã phối hợp với Trung tâm Doanh nghiệp hội nhập và Phát triển (IDE) trực thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam xây dựng, cung cấp giải pháp, phần mềm sáng chế “Quy trình xác thực chống hàng giả” xây dựng hoàn thành “Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông lâm thủy sản thực phẩm thành phố Hà Nội” với địa chỉ tên miền www.hn.check.vn đã chuyển hệ thống sang địa chỉ check.gov.vn thuộc sở hữu của Sở NN&PTNT Hà Nội.
Hiện nay, CheckVN đã được tích hợp vào Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc của UBND một số tỉnh, như Hà Nội, Quảng Ninh, Hưng Yên, Hòa Bình, Cần Thơ… với hơn 3000 doanh nghiệp tham gia và gần 10.500 sản phẩm. Các hệ thống này đã sẵn sàng chờ đầu nối về cổng truy xuất nguồn gốc quốc gia khi Bộ Khoa học và Công nghệ xây xong theo Quyết định 100/QĐ-TTg năm 2019.
Đăng ký tem chống hàng giả BCA
II. Lý do sử dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm
- Mục đích
Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã gây tổn thất hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm, ảnh hưởng xấu tới cả người tiêu dùng và có thể làm giảm uy tín của sản phẩm thật. Người tiêu dùng chịu thiệt còn doanh nghiệp Việt – hầu hết là các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang nỗ lực xây dựng thương hiệu – cũng chỉ ngậm ngùi vì tình trạng giả mạo ngày càng tinh vi. Việc thực hiện truy xuất nguồn gốc là điều tất yếu giúp các DN tạo uy tín đối với người tiêu dùng, đặc biệt đảm bảo được chất lượng hàng nông sản để có thể xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới.
Với những quy định ngày càng chặt chẽ về an toàn thực phẩm, các DN cũng dần chuyển hướng sản xuất sản phẩm sạch và tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong đó việc truy xuất nguồn gốc để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng đang được chính quyền và các DN quan tâm. Bên cạnh việc đảm bảo cho người tiêu dùng tin tưởng vào nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm còn giúp các DN quảng bá hình ảnh và thương hiệu của mình.
- Lợi ích 3 bên
Về phía chính quyền, khi thiết lập một hệ thống để quản trị tất cả các sản phẩm trong chuỗi lưu thông an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố, TP. Hà Nội đã bắt đầu kiểm soát được dòng di chuyển hàng hóa trên địa bàn của mình; quản lý được các chuỗi an toàn, thông tin về doanh nghiệp, doanh nghiệp nào đã tham gia cam kết cung cấp thông tin chính xác, minh bạch về sản phẩm trên hệ thống, doanh nghiệp nào chưa tham gia; doanh nghiệp có bao nhiêu sản phẩm hàng hóa; thông tin về sản phẩm hàng hóa đã được kiểm soát và chưa được kiểm soát.
Về phía doanh nghiệp, lần đầu tiên họ có được một hệ thống bao gồm những nhà sản xuất chân chính, tự trọng, cam kết chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình và minh bạch thông tin sản phẩm trên một hệ thống chung để người tiêu dùng thủ đô có thể tìm kiếm một cách dễ dàng, chỉ cần vào địa chỉ check.net.vn, lên cổng thông tin chính thức của TP. Hà Nội, hoặc tải ứng dụng Check VN về điện thoại thông minh là đã được kết nối với hệ thống sản phẩm nông lâm thủy sản, thực phẩm an toàn trong chuỗi kiểm soát của UBND thành phố Hà Nội.
Khi truy xuất nguồn gốc hàng hóa ở bước thứ hai, người tiêu dùng cào xác thực sẽ nhận được câu trả lời là sản phẩm có chính hãng hay không, nó có nằm trong hệ thống kiểm soát an toàn hay không và đặc biệt, hệ thống cũng gửi thông tin về cho nhà sản xuất để họ biết rằng một sản phẩm của mình vừa được bán tại thời điểm nào, bán cho ai và bán ở đâu. Từ đó, giúp nhà sản xuất có cơ chế để quản trị sự lưu thông dòng hàng và điều tra, nghiên cứu khu vực nào có nhu cầu tiêu thụ sản phẩm lớn, khu vực nào cần tiếp tục mở rộng, triển khai thị trường.
Trong trường hợp người tiêu dùng bị mua phải hàng giả, nhiều nhà sản xuất chân chính dùng thông tin cào xác thực làm cơ chế về khuyến mại về chăm sóc khách hàng, thì đây chính là bằng chứng để nhà sản xuất bảo vệ khách hàng của mình, đòi hỏi quyền lợi, yêu cầu bên bán hàng phải thực hiện trách nhiệm bồi thường.
Lần đầu tiên, người tiêu dùng không phải mất phí để trả cào xác thực những tin nhắn SMS với các dãy số bằng cách thủ công. Thêm vào đó, người tiêu dùng sẽ được hưởng tất cả các chế độ chăm sóc hậu mãi khi họ được kết nối trực tiếp với nhà sản xuất. Mặt khác, khi đã được kết nối thẳng với nhà sản xuất thì sản phẩm người tiêu dùng mua được luôn là sản phẩm chuẩn nhất với giá chuẩn nhất.
III. Nguyên lý hoạt động hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm
CheckVN là một hệ thống thông tin phản hồi nhanh, bao gồm tem chứa mã QR bảo mật hai lớp, kết hợp với thiết bị di động có cài ứng dụng để truy cập vào một trung tâm dữ liệu có năm cơ sở dữ liệu quản lý độc lập (CSDL mã tem thứ nhất chứa thông tin về nhà sản xuất; CSDL mã tem thứ hai chứa thông tin về nhà sản xuất và nhà cung cấp; CSDL so sánh chứa dữ liệu thông tin về từng cặp mã tem, CSDL sản phẩm và CSDL sản phẩm đã xác thực).
Sau khi người dùng quét QR code bằng di động, tín hiệu được chuyển đến trung tâm dữ liệu để xác thực các đoạn mã. Các mã phải khớp với CSDL ở từng vòng mới có thể đi đến CSDL tiếp theo – chẳng hạn xác thực lớp đầu tiên của QR code sẽ cho biết thông tin về sản phẩm được gắn tem, sau khi cào lớp phủ bảo mật trên lớp tem sẽ so sánh lớp hai của QR code xem liệu sản phẩm do nhà cung cấp đó có đến từ đúng nhà sản xuất mà họ đã đề cập. Cứ thế đến cuối cùng, hệ thống sẽ trả về kết quả liệu sản phẩm đó có chính hãng hay không.
IV. Cách đăng ký hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm
- Đối với doanh nghiệp:
Bước 1: liên lạc trực tiếp với IDE để nhận tư vấn về loại sản phẩm kinh doanh của doanh nghiệp và bộ hồ sơ mẫu
Bước 2: sau khi hoàn tất hồ sơ gửi cho IDE. Khi tiếp nhận IDE sẽ thẩm định và ra thông báo chấp nhận hoặc thông báo chỉnh sửa nếu có
Bước 3: IDE chấp nhận hồ sơ sẽ được gửi đi thẩm định lần 02 tại UBND Thành phố Hà Nội
Bước 4: UBND Thành phố Hà nội chấp thuận sẽ được cung cấp tài khoản để truy cập hệ thống mà không phát sinh bất cứ chi phí nào trong cả qúa trình vì hiện tại đang được UBND Thành phố hỗ trợ cho Doanh nghiệp.
- Đối với người tiêu dùng:
Bước 1: tải ứng dụng CheckVN hoặc các ứng dụng đọc mã QR-code khác trên App Store.
Bước 2: bật ứng dụng CheckVN chọn “Xác thực” hoặc ứng dụng quét mã QR-code, đưa camera lại gần hiển thị, ngay lâp tức thông tin về sản phẩm được hiển thị, bao gồm: mã sản phẩm, số serial, giá sản phẩm, giảm giá (nếu có), hình ảnh về sản phẩm, bản mô tả về sản phẩm và cơ quan bảo hộ sản phẩm.
Tại thời điểm đưa ra quyết định mua hàng và thanh toán, khách hàng được phép cào lớp nhũ phủ trên tem bảo mật để hiện ra mã tem dưới lớp bảo mật, người dùng tiếp tục quét mã thêm một lần nữa, ngay lập tức hệ thống trả lời tức thì sản phẩm trên chính hãng hay không. Nếu thông tin hiển thị là dấu chỉ “THV” thì sản phẩm đang xác thực là chính hãng và được IDE bảo vệ.
Nếu thông tin hiển thị thông báo “Sản phẩm không hợp lệ” thì sản phẩm trên không nằm trong hệ thống bảo vệ của IDE hoặc sản phẩm không chính hãng. Nếu thông tin hiển thị là thông báo “Tem đã xác thực!” thì Tem trên sản phẩm đã được xác thực vào thời gian trước đó.
@ Monday VietNam
