BẢN TIN PHÁP LUẬT THÁNG 04/2025

Bước sang tháng 4/2025, nhiều chính sách pháp luật quan trọng bắt đầu có hiệu lực, tác động trực tiếp đến đời sống người dân và hoạt động của doanh nghiệp. Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến các tổ chức, doanh nghiệp mà còn có tác động trực tiếp đến người dân. Trong đó, đáng chú ý là các quy định liên quan đến chuyển nhượng đất nông nghiệp phục vụ dự án thương mại, điều chỉnh phí bảo lãnh ngân hàng, nguyên tắc phân bổ vốn đầu tư công, phân loại lao động theo điều kiện làm việc, cũng như những cải cách trong lĩnh vực bảo hiểm, chữ ký điện tử và quản lý lao động, tiền lương. Trong bài viết dưới đây Monday VietNam sẽ điểm qua những nội dung quan trọng mà cá nhân và doanh nghiệp cần lưu ý để kịp thời nắm bắt và thích ứng với các chính sách mới này.

I. Lĩnh vực doanh nghiệp

Nguyên tắc phân bổ vốn đầu tư công giai đoạn 2026 – 2030: Ưu tiên dự án cấp bách, trọng điểm quốc gia

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết số 70/2025/UBTVQH15 ngày 07/02/2025, quy định nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước trong giai đoạn 2026 – 2030.
Việc phân bổ vốn phải tuân thủ theo Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản pháp luật liên quan. Thứ tự ưu tiên trong phân bổ vốn đầu tư công giai đoạn này như sau:

a) Dự án đầu tư công khẩn cấp;

b)Chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia;

c) Hoàn trả vốn ứng trước;

d) Dự án đã hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng nhưng chưa bố trí đủ vốn;

đ) Chương trình, dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài, bao gồm cả vốn đối ứng;

e) Đầu tư của Nhà nước tham gia thực hiện dự án PPP theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư; bồi thường, chấm dứt hợp đồng dự án PPP trước hạn được cấp có thẩm quyền quyết định, chi trả phần giảm doanh thu các dự án PPP thuộc trách nhiệm của Nhà nước, thanh toán theo hợp đồng dự án BT bằng tiền;

g) Dự án chuyển tiếp hoàn thành trong kỳ kế hoạch;

h) Dự án chuyển tiếp thực hiện theo tiến độ được phê duyệt;

i) Nhiệm vụ quy hoạch, nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư (vốn bố trí cho nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư dự án dự kiến khởi công mới trong giai đoạn 2026 – 2030, vốn bố trí cho nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư dự án dự kiến khởi công mới trong giai đoạn 2031 2035);

k) Thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh trước ngày 01 tháng 01 năm 2015 (nếu có);

l) Cấp bù lãi suất tín dụng ưu đãi, phí quản lý; cấp vốn điều lệ cho các ngân hàng chính sách, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; hỗ trợ đầu tư cho các đối tượng khác theo quyết định của Chính phủ hoặc quyết định của Thủ tướng Chính phủ;

m) Bố trí vốn ngân sách địa phương để thực hiện các chính sách tín dụng ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội theo nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh;

n) Dự án khởi công mới đáp ứng yêu cầu quy định của Luật Đầu tư công.

Chữ ký điện tử từ 10/4/2025: Bắt buộc xác minh danh tính, tăng cường bảo mật

Chính phủ ban hành Nghị định số 23/2025/NĐ-CP ngày 21/02/2025 quy định về chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy, có hiệu lực thi hành từ ngày 10/4/2025, thay thế Nghị định 130/2018/NĐ-CP và Nghị định 48/2024/NĐ-CP, nhằm hoàn thiện khung pháp lý về chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy. Những điểm nổi bật trong quy định pháp luật:

• Phân loại chứng thư chữ ký điện tử: Gồm chứng thư chữ ký số công cộng và chứng thư chữ ký điện tử chuyên dùng, cấp cho các đối tượng theo quy định pháp luật.
• Thời hạn chứng thư: Chứng thư chữ ký số quốc gia tối đa 25 năm, chứng thư dịch vụ tin cậy tối đa 5 năm, chứng thư chuyên dùng tối đa 10 năm.
• Tăng cường bảo mật: Chữ ký điện tử chuyên dùng phải xác định danh tính chủ thể ký, thể hiện sự đồng ý với nội dung giao dịch và chịu sự giám sát pháp lý chặt chẽ.
• Lộ trình chuyển tiếp: Các quy định cũ hết hiệu lực từ 10/4/2025, ngoại trừ một số trường hợp được quy định tại Điều 47.

Nghị định 23/2025/NĐ-CP là bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy giao dịch điện tử an toàn, bảo mật, góp phần vào quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam.

II. Lĩnh vực lao động

Tiêu chí mới trong phân loại lao động: Đánh giá theo điều kiện làm việc

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã ban hành Thông tư 03/2025/TT-BLĐTBXH ngày 11/02/2025 quy định tiêu chuẩn phân loại lao động theo điều kiện lao động nhằm xác định tiêu chí đánh giá điều kiện lao động và phân loại lao động theo mức độ ảnh hưởng của môi trường làm việc.

Hệ thống chỉ tiêu về điều kiện lao động và cách tính điểm trong phân loại lao động theo điều kiện lao động tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư này.

Cần lưu ý những điểm sau:

• Các thông số về môi trường lao động, tổ chức lao động cần được đo lường tại nhiều thời điểm khác nhau trong ca làm việc để đảm bảo tính chính xác.
• Việc đánh giá tác động tâm sinh lý lao động phải được thực hiện trong điều kiện chuẩn, có thiết kế khoa học và sử dụng thiết bị đo lường đạt tiêu chuẩn.

Tiền lương doanh nghiệp nhà nước: Gắn chặt với hiệu quả kinh doanh

Chính phủ ban hành Nghị định số 44/2025/NĐ-CP ngày 28/02/2025 quy định về quản lý lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng trong doanh nghiệp nhà nước, có hiệu lực từ 15/4/2025. 

Lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng được xác định gắn với nhiệm vụ, năng suất lao động và hiệu quả sản xuất, kinh doanh, phù hợp với ngành nghề, tính chất hoạt động của doanh nghiệp.

Nhà nước thực hiện quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thông qua giao nhiệm vụ, trách nhiệm cho cơ quan đại diện chủ sở hữu và người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp. 

Đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết thì thông qua cơ quan đại diện chủ sở hữu giao nhiệm vụ, trách nhiệm cho người đại diện phần vốn nhà nước để tham gia, biểu quyết, quyết định tại cuộc họp của hội đồng thành viên, hội đồng quản trị hoặc đại hội đồng cổ đông.

Cơ cấu tổ chức mới của Bảo hiểm xã hội cấp huyện: Điều chỉnh quan trọng từ 3/2025

Theo Quyết định 46/QĐ-BHXH ngày 06/3/2025 do Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành quy định về cơ cấu tổ chức của Bảo hiểm xã hội cấp huyện có những điều chỉnh quan trọng.

• Bảo hiểm xã hội cấp huyện là đơn vị trực thuộc Bảo hiểm xã hội khu vực, có trách nhiệm tổ chức thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp tại địa phương. 
• Tại các huyện đã có trụ sở Bảo hiểm xã hội khu vực, cơ quan này sẽ trực tiếp đảm nhận các nhiệm vụ thay vì thành lập thêm Bảo hiểm xã hội cấp huyện.

III. Lĩnh vực đất đai

Thí điểm chuyển nhượng đất nông nghiệp cho dự án thương mại từ 01/4/2025: Cơ hội cho doanh nghiệp bất động sản

IV. Lĩnh vực ngân hàng

Phí bảo lãnh ngân hàng từ 01/4/2025: Bắt buộc niêm yết công khai, linh hoạt theo ngoại tệ

Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư số 61/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024, có hiệu lực từ ngày 01/4/2025, quy định về mức phí bảo lãnh ngân hàng.
Những điểm quan trọng trong quy định bao gồm:

• Các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài thỏa thuận và phải niêm yết công khai mức phí bảo lãnh đối với khách hàng và các bên liên quan (nếu có). Đây là điểm mới của Thông tư 61/2024/TT-NHNN so với Thông tư 11/2022/TT-NHNN về nghĩa vụ niêm yết công khai của các tổ chức bảo lãnh.
• Trường hợp có nhiều tổ chức cùng tham gia đồng bảo lãnh, mức phí sẽ do các bên thỏa thuận.
• Khi bảo lãnh cho nghĩa vụ liên đới, tổ chức bảo lãnh sẽ thỏa thuận riêng với từng khách hàng về mức phí tương ứng với phần nghĩa vụ đảm nhận.
• Nếu đồng tiền bảo lãnh là ngoại tệ, phí bảo lãnh có thể thu bằng ngoại tệ hoặc quy đổi ra tiền Việt Nam theo tỷ giá bán của bên bảo lãnh tại thời điểm thu phí hoặc tại thời điểm thông báo thu phí.

Việc ban hành và có hiệu lực của các chính sách pháp luật từ tháng 4/2025 phản ánh những điều chỉnh quan trọng nhằm hoàn thiện khung pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế – xã hội. Do đó, việc nắm bắt thông tin kịp thời sẽ giúp cá nhân và doanh nghiệp chủ động điều chỉnh hoạt động, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật, đồng thời tận dụng được những cơ hội mới mà các chính sách này mang lại.