Hệ thống sở hữu trí tuệ (SHTT) hiệu quả và đáng tin cậy đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới, xây dựng thương hiệu, tạo việc làm và giải quyết các vấn đề toàn cầu. Tại Hoa Kỳ, Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ (USPTO) đã đạt được những thành công đáng kể trong việc giải quyết tình trạng tồn đọng đơn đăng ký sáng chế và nhãn hiệu. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các giải pháp của USPTO và đề xuất giải pháp cụ thể áp dụng cho Việt Nam, kết hợp với những phân tích mới nhất về hiệu quả của các giải pháp này.
Thách thức chung và kinh nghiệm từ USPTO
Cả USPTO và Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (IPVN) đều đối mặt với tình trạng tồn đọng đơn đăng ký SHTT do nhiều nguyên nhân như số lượng đơn tăng cao, thiếu hụt nhân lực, quy trình xử lý phức tạp và ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. USPTO đã giải quyết vấn đề này bằng cách tập trung vào ba giải pháp chính: tối ưu hóa quy trình và tăng cường nguồn lực, ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường hợp tác quốc tế.
Tối ưu hóa quy trình và tăng cường nguồn lực
- Tối ưu hóa định tuyến đơn: USPTO đã triển khai quy trình định tuyến đơn sáng chế dựa trên chuyên môn của thẩm định viên. Mặc dù không có số liệu cụ thể, việc này đã được ghi nhận là giúp tăng khả năng đơn được giao cho đúng người ngay từ đầu, giảm thời gian xem xét và tăng chất lượng thẩm định.
- Giờ làm việc linh hoạt và tăng lương thưởng: USPTO cho phép thẩm định viên linh hoạt lựa chọn giờ làm việc và tăng lương thưởng, tạo động lực làm việc hiệu quả hơn. Điều này đã góp phần giảm tỷ lệ nghỉ việc và thu hút thêm nhân tài.
- Đẩy mạnh tuyển dụng và đào tạo: USPTO đã tăng cường tuyển dụng thẩm định viên sáng chế, với mục tiêu tuyển dụng 850 người trong năm tài chính 2024 [1]. Chương trình đào tạo được cải tiến giúp thẩm định viên mới nhanh chóng làm quen với công việc, đảm bảo nguồn nhân lực đủ để xử lý số lượng lớn đơn đăng ký.
Ứng dụng công nghệ thông tin
- Công cụ AI hỗ trợ tìm kiếm: USPTO sử dụng các công cụ AI như “More Like This Document” và “Similarity Search” để hỗ trợ thẩm định viên tìm kiếm tài liệu tham khảo nhanh chóng và hiệu quả.
- Nền tảng trực tuyến: Patent Center và Trademark Center đã giúp phần lớn đơn đăng ký được nộp trực tuyến, giảm thời gian và chi phí cho cả người dùng và cơ quan quản lý.
Tăng cường hợp tác quốc tế
USPTO tích cực tham gia các diễn đàn quốc tế, hợp tác với WIPO và các văn phòng SHTT khác để chia sẻ kinh nghiệm và áp dụng các thông lệ tốt nhất.
- Tham gia các diễn đàn quốc tế: USPTO thường tham gia các diễn đàn quốc tế về sáng chế và nhãn hiệu, như Hội nghị Sáng chế Thế giới (WIPO) và các cuộc họp của Hiệp hội Sở hữu Trí tuệ Quốc tế (INTA). Điều này giúp USPTO chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi từ các quốc gia khác và thảo luận về các vấn đề chung.
- Hợp tác với WIPO và các văn phòng SHTT khác: WIPO (Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới) là một tổ chức của Liên Hợp Quốc chuyên về sáng chế, nhãn hiệu và bản quyền. USPTO hợp tác chặt chẽ với WIPO để phát triển các chuẩn và quy tắc quốc tế, đồng thời tham gia vào các dự án hợp tác. Bên cạnh đó, USPTO cũng hợp tác với các văn phòng SHTT của các quốc gia khác. Việc này giúp tạo ra môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động toàn cầu, đồng thời đảm bảo rằng quyền lợi của họ được bảo vệ đúng mức.
- Áp dụng thông lệ: Hoạt động này không chỉ giúp USPTO có cách thức xử lý đơn đăng ký, cải tiến quy trình thẩm định mà còn là phương án để tối ưu hóa quy trình.
>>> Đạo luật AI của EU và 5 điều cần biết cho Người dùng & Doanh nghiệp AI tại Việt Nam
Đề xuất giải pháp cụ thể cho Việt Nam
Dựa trên kinh nghiệm của USPTO, Việt Nam có thể áp dụng các giải pháp sau:
Tối ưu hóa quy trình và tăng cường nguồn lực:
- Giải pháp: Xây dựng hệ thống phân loại đơn tự động dựa trên công nghệ AI, đồng thời phân công công việc dựa trên chuyên môn của từng thẩm định viên. Áp dụng khung giờ làm việc linh hoạt và tăng cường tuyển dụng, đào tạo chuyên sâu về SHTT.
- Cách thức thực hiện: Nghiên cứu và lựa chọn công nghệ AI phù hợp, xây dựng hệ thống đào tạo bài bản, cải thiện chính sách lương thưởng và phúc lợi cho cán bộ, nhân viên IPVN.
- Vấn đề xử lý: Giảm thời gian chờ xử lý đơn, tăng năng suất và chất lượng công việc của cán bộ, nhân viên IPVN.
Ứng dụng công nghệ thông tin
- Giải pháp: Phát triển hệ thống quản lý và xử lý đơn hiện đại tích hợp AI, dữ liệu lớn và cung cấp dịch vụ trực tuyến toàn diện.
- Cách thức thực hiện: Đầu tư vào cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, hợp tác với các công ty công nghệ trong và ngoài nước để phát triển hệ thống.
- Vấn đề xử lý: Tăng tính tự động hóa và minh bạch trong quy trình xử lý đơn, giảm thiểu sai sót và tình trạng thất lạc hồ sơ.
Tăng cường hợp tác quốc tế
- Giải pháp: Tăng cường hợp tác với WIPO, USPTO và các văn phòng SHTT khác để trao đổi kinh nghiệm, học hỏi công nghệ và tham gia các khóa đào tạo.
- Cách thức thực hiện: Chủ động tham gia các diễn đàn, hội thảo quốc tế về SHTT, ký kết các hiệp định hợp tác và gửi cán bộ đi đào tạo tại nước ngoài.
- Vấn đề xử lý: Nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng của cán bộ IPVN, tiếp cận các công nghệ và giải pháp mới.
Kết luận
Việc học hỏi và áp dụng kinh nghiệm thành công của USPTO là một hướng đi đúng đắn để Việt Nam giải quyết tình trạng tồn đọng đơn đăng ký SHTT. Bằng việc thực hiện các giải pháp trên một cách đồng bộ và kiên trì, Việt Nam có thể cải thiện đáng kể hiệu quả của hệ thống SHTT, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế.
———————————————————-
[1] Nguồn: https://www.uspto.gov/blog/working-together-tackle-patent-and-trademark-pendency
